สำนักวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ได้คิดค้นสิ่งประดิษฐ์ใหม่คือ “เครื่องบอกเตือนสิ่งกีดขวางสำหรับผู้พิการทางสายตา” ที่มีประสิทธิภาพและราคาถูก โดยมีชื่อว่าไอโซน่าร์ (iSonar) คิดประดิษฐ์ขึ้นโดยอาจารย์สุรพล วรภัทราทร อาจารย์ประจำสำนักวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ โดยเครื่องไอโซน่าร์ดังกล่าวมีขนาดเกือบเท่ากล่องไม้ขีด มีน้ำหนักเบาไม่ถึง 2 กรัม ลักษณะเป็นกล่องสีขาวและมีสายไว้คล้องคอเพื่อให้เครื่องอยู่ระดับอกและหันส่วนปฏิบัติการออกไปทางด้านหน้า เมื่อผู้คล้องอุปกรณ์เปิดเครื่องและเดินตรงไปห่างจากวัตถุ กำแพง ฯลฯ ในระยะห่างตั้งแต่ 1.30 เมตร เข้าไปเครื่องก็จะเริ่มสั่นและยิ่งเดินเข้าไปใกล้วัตถุเครื่องก็จะสั่นไหวเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งช่วยให้ผู้พิการทางสายตาสามารถทราบการเข้าใกล้วัตถุที่อยู่ด้านหน้าได้ โดยมีรัศมีแนวกว้างทั้งด้านบน ซ้าย ขวาและล่างข้างละ 40 ซ.ม.
ก่อนการคิดค้นประดิษฐ์เครื่องไอโซน่าร์ อาจารย์สุรพลและทีมงานได้ทำการวิจัยมาร่วม 1 ปี โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นผู้พิการในสมาคมคนตาบอด จ.เชียงราย การวิจัยมีทั้งการศึกษาเรื่องผลิตภัณฑ์ที่มีวางจำหน่ายอยู่แล้วทั่วโลกซึ่งพบว่ามีราคาสูงหลายหมื่นบาทและมีขนาดใหญ่ ส่วนใหญ่ใช้งานโดยใช้มือถือเดิน ติดกับอุปกรณ์ที่ศีรษะ ฯลฯ การวิจัยจึงสอบถามและโดยนำอุปกรณ์ที่ค้นขึ้นใหม่ไปให้ผู้พิการทดลองใช้ควบคู่กับการจัดทำวัตถุจำลองที่จะเดินไปกระทบหลายรอบ จนพบผลว่าเครื่องไอโซน่าร์สามารถใช้ประโยชน์ได้ดีสูงสุด เช่น อัตราการเดินชนวัตถุของส่วนต่างๆ ของร่างกายต่ำลงหรือบางส่วนไม่กระทบเลย และผู้ใช้ยังมีความพึงพอใจสูงสุดเพราะมีคุณสมบัติคือมีใช้งานจริงได้อย่างรวดเร็ว สะดวกสบายหรือใช้ได้อย่างโดยไม่ต้องถือไว้ในมือทำให้เสมือนเป็นส่วนหนึ่งของร่างกาย รวมทั้งขนาดเล็กและมีต้นทุนต่ำ
อาจารย์สุรพล กล่าวว่าแรงจูงใจที่ทำให้ค้นประดิษฐ์เครื่องไอโซน่าร์เพราะช่วงที่ศึกษาและเป็นอาจารย์สอนหนังสือได้ทำงานคลุกคลีกับผู้พิการทางสายตามาโดยตลอดและพบเห็นความทุกข์ยากของผู้พิการที่ต้องเดินชนกับวัตถุต่างๆ จนบางครั้งได้รับบาดเจ็บโดยเฉพาะที่ศีรษะ ดังนั้นจึงเริ่มศึกษาอุปกรณ์ที่คนพิการทางสายตาได้ใช้กันทั่วโลกซึ่งพบว่ามีขนาดใหญ่และใช้ไม่สะดวกรวมทั้งมีราคาแพงตั้งแต่ 10,000 บาทขึ้นไป ขณะที่ผู้คนพิการส่วนใหญ่ในประเทศไทยซึ่งสถิติในปี 2544 มีจำนวน 123,200 คน ยังไม่มีใช้กันโดยส่วนใหญ่ใช้เพียงไม้เท้าหรือคนช่วยพยุงไป ดังนั้นเมื่อมีโอกาสได้ทำงานวิจัยที่มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงจึงได้ค้นค้นเครื่องไอโซน่าร์ขึ้นโดยใช้ต้นทุนเพียงเครื่องละประมาณ 1,000 บาท
อาจารย์สุรพล ยังได้ กล่าวอีกว่ารูปแบบการทำงานของเครื่องไอโซน่าร์ใช้ระบบอัลตราโซนิคที่ส่งคลื่นโซน่าร์ความถี่ 40 กิโลเฮิร์ตซึ่งละเอียดจนมนุษย์ไม่ได้ยินเพราะมนุษย์เราจะได้ยินในระดับ 20 กิโลเฮิร์ต จากนั้นคลื่นที่กระทบกับวัตถุข้างหน้าจะสะท้อนกลับไปยังตัวรับและควบคุมโดยตัวควบคุมหรือไมโครคอนโทลเลอร์ซึ่งจะส่งไปยังตัวสั่นสะเทือนทำให้เกิดการสั่นสะเทือนตั้งแต่ระยะ 1.30 เมตรดังกล่าวขึ้นไปและจะค่อยๆ สั่นมากขึ้นเมื่อยิ่งเข้าไปใกล้วัตถุที่คลื่นไปกระทบ ระบบใช้พลังงานจากแบ๊ตเตอรี่ชนิดเดียวกับที่ใช้กับโทรศัพท์มือถือที่มีขนาดเล็กและแบน ซึ่งสามารถใช้งานได้นานประมาณ 2 วันและสามารถเติมพลังหรือชาร์จได้เรื่อยๆ เมื่อไม่ใช้งานก็มีสวิตซ์เปิดและปิดได้ด้วย
